Η αισθητική ερμηνεία των χρωμάτων

Κείμενο, επιμέλεια άρθρου:
Θοδωρής Μαστρογιάννης

Γραφίστας

Τα οπτικά ερεθίσματα που δεχόμαστε προκαλούνται κυρίως από τα χρώματα που βρίσκονται παντού γύρω μας. Κάθε χρωματικό αίσθημα δεν είναι απλά ένα οπτικό ερέθισμα αλλά και κάτι πολύ περισσότερο.
Αν αναλογιστούμε την ταχύτητα με την οποία αντιλαμβανόμαστε κάθε οπτικό ερέθισμα που δεχόμαστε από το περιβάλλον μας, τότε ίσως μπορέσουμε να καταλάβουμε ότι η όραση σχετίζεται με την αντίληψη κάθε ανθρώπου με έναν τρόπο πολύ ουσιαστικό. Γενικότερα κάθε ερέθισμα δημιουργεί ένα αίσθημα, το οποίο με τη σειρά του διαμορφώνει μια αντίληψη. Επειδή όμως η διαδικασία αυτή εκτελείται ταχύτατα, έχουμε την αίσθηση ότι πρόκειται για ένα και μοναδικό συμβάν.
Ο άνθρωπος αισθάνεται το χρώμα με όλες του τις αισθήσεις και επηρεάζεται από αυτό τόσο σε σωματικό, ψυχικό όσο και σε πνευματικό επίπεδο. Γι αυτό πολλές φορές ένα χρώμα μπορεί να συνδεθεί και με άλλες αισθήσεις όπως η γεύση και όσφρηση.
Με αυτόν τον τρόπο είναι κατανοητό ότι τα χρώματα έχουν ορισμένες ιδιότητες οι οποίες επιδρούν με έναν συγκεκριμένο τρόπο πάνω στους ζωντανούς οργανισμούς. Για παράδειγμα το κόκκινο ασκεί την ζωογόνο δράση του τόσο στον άνθρωπο, όσο και σε οποιοδήποτε ζώο ή φυτό. Οι ιδιότητες αυτές αποτελούν χαρακτηριστικά του φυσικού φαινομένου που λέγεται Χρώμα και είναι ανεξάρτητες από το είδος του οργανισμού που επιδρούν.
Οι ιδιότητες των χρωμάτων είναι όλες θετικές. Έχουν την ικανότητα να προάγουν και να βοηθούν τον άνθρωπο, να λειτουργούν ως σύμμαχος σε κάθε του ενέργεια και να αποτελούν μια θετική προσφορά στην εξελικτική του πορεία. Αν υπάρχει κάποια αρνητική άποψη πάνω στο θέμα αυτό, τότε αυτή οφείλεται στην κακή χρήση των θετικών ιδιοτήτων, στην παραβίαση φυσικών και ηθικών νόμων καθώς και στην άρνηση να ακολουθήσουμε τις αρχές που διέπουν τη ζωή μας γενικότερα. Για παράδειγμα μια ιδιότητα του κίτρινου χρώματος είναι να δίνει την έμπνευση σε νοητικό επίπεδο. Αν όμως κάποιος χρησιμοποιεί την έμπνευση αυτή για να σχεδιάσει και στη συνέχεια να κατασκευάσει βόμβες, τότε παραβαίνει κάποιους από τους βασικούς ηθικούς και φυσικούς νόμους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργήσει μια ακολουθία γεγονότων που θα έχουν άσχημα αποτελέσματα. Βλέπουμε λοιπόν ότι η κακή χρήση των θετικών ιδιοτήτων ουσιαστικά δρα μέσω ενός άλλου φυσικού νόμου, του νόμου της δράσης και αντίδρασης.
Ας δούμε όμως μερικές από τις βασικότερες ιδιότητες που έχουν ορισμένα από τα χρώματα που συναντάμε συχνότερα γύρω μας και πως μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε θετικά.

Κόκκινο
Το κόκκινο είναι το χρώμα της φωτιάς και του αίματος, έτσι συνειρμικά σχετίζεται με την ενέργεια, τον πόλεμο, την δύναμη, το πάθος, την επιθυμία και την αγάπη. Είναι ένα έντονα συναισθηματικό χρώμα. Ενισχύει τον ανθρώπινο μεταβολισμό, αυξάνει το ποσοστό αναπνοής και την πίεση αίματος. Έχει πολύ υψηλό δείκτη ορατότητας και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα σημάδια στάσεων, φανάρια και ο εξοπλισμός πυρκαγιάς είναι συνήθως κόκκινο χρώμα. Στην οικοσημολογία, το κόκκινο χρησιμοποιείται για να δείξει το θάρρος. Είναι ένα χρώμα που βρίσκεται σε πολλές εθνικές σημαίες.
Το κόκκινο φέρνει το κείμενο και τις εικόνες σε πρώτο πλάνο. Χρησιμοποιείται ως χρώμα έμφασης για να υποκινήσει τους ανθρώπους να λάβουν γρήγορες αποφάσεις. Είναι το τέλειο χρώμα για ενδείξεις όπως "αγόρασε τώρα" ή "χτυπήστε εδώ". Στη διαφήμιση, το κόκκινο χρησιμοποιείται συχνά για να προκαλέσει τα ερωτικά συναισθήματα (κόκκινα χείλια, κόκκινα ρούχα, «Lady in Red», κ.λπ.). Το κόκκινο χρησιμοποιείται ευρέως για να δείξει τον κίνδυνο (σημάδια υψηλής τάσης, φώτα κυκλοφορίας). Αυτό το χρώμα συνήθως συνδέεται με την ενέργεια, έτσι μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε κατά την προώθηση ποτών, παιχνιδιών, αυτοκινήτων, στοιχείων σχετικών με τον αθλητισμό και της υψηλής σωματικής δραστηριότητας.

Πορτοκαλί
Το πορτοκαλί συνδυάζει την ενέργεια του κόκκινου και την χαρά κίτρινου. Συνδέεται με την ηλιοφάνεια και τους τροπικούς κύκλους. Αντιπροσωπεύει τον ενθουσιασμό, τη γοητεία, την ευτυχία, τη δημιουργικότητα, τον προσδιορισμό, την έλξη, την επιτυχία, την ενθάρρυνση, και την υποκίνηση.
Στο ανθρώπινο μάτι, το πορτοκαλί είναι ένα πολύ καυτό χρώμα, έτσι δίνει την αίσθηση της θερμότητας. Εντούτοις, δεν είναι τόσο επιθετικό όσο το κόκκινο. Αυξάνει τον ανεφοδιασμό οξυγόνου στον εγκέφαλο, παράγει μια αναζωογονητική επίδραση και υποκινεί τη διανοητική δραστηριότητα. Γίνεται αποδεκτό ιδιαίτερα μεταξύ των νέων. Σαν χρώμα εσπεριδοειδών, το πορτοκαλί συνδέεται με τα υγιή τρόφιμα και υποκινεί την όρεξη. Είναι το χρώμα της πτώσης και της συγκομιδής. Στην οικοσημολογία, είναι σύμβολο της δύναμης και της αντοχής.
Το πορτοκαλί έχει πολύ υψηλό δείκτη ορατότητας, έτσι μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε για να τραβήξετε την προσοχή και να δώσετε έμφαση στα σημαντικότερα στοιχεία του σχεδίου σας. Το πορτοκαλί είναι πολύ αποτελεσματικό για τα τρόφιμα και τα παιχνίδια.

Κίτρινο
Το κίτρινο είναι το χρώμα της ηλιοφάνειας. Αντιπροσωπεύει τη χαρά, την ευτυχία, τη διάνοια, και την ενέργεια. Παράγει μια θερμότητα, ξυπνά την εύθυμη διάθεση, υποκινεί τη διανοητική δραστηριότητα και την ενέργεια μυών. Συνδέεται συχνά με τα τρόφιμα.
Φωτεινό, καθαρό κίτρινο είναι οτιδήποτε θέλουμε να τραβάει την προσοχή, όπως για παράδειγμα τα ταξί. Το κίτρινο φαίνεται πριν από άλλα χρώματα όταν τοποθετείται μαζί με το μαύρο. Αυτός ο συνδυασμός χρησιμοποιείται συχνά για να δείξει μια προειδοποίηση. Στην οικοσημολογία, δείχνει την τιμή και την πίστη.
Χρησιμοποιήστε κίτρινο για να προκαλέσετε ευχάριστα και εύθυμα συναισθήματα. Μπορείτε να επιλέξετε το κίτρινο για να προωθήσετε παιδικά προϊόντα που σχετίζονται με τον ελεύθερο χρόνο. Τραβάει την προσοχή, και γι αυτό χρησιμοποιείται για να δώσετε έμφαση στα σημαντικότερα στοιχεία ενός σχεδίου. Οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν συνήθως το κίτρινο ως πολύ ξέγνοιαστο, "παιδαριώδες" χρώμα, έτσι δεν συστήνεται να το χρησιμοποιήσετε κατά την πώληση ακριβών προϊόντων που προσδίδουν κύρος. Τέλος, επειδή το κίτρινο είναι ένα ασταθές και αυθόρμητο χρώμα, αποφύγετε τη χρήση του εάν θέλετε να προτείνετε τη σταθερότητα και την ασφάλεια.

Πράσινο
Το πράσινο είναι το χρώμα της φύσης. Συμβολίζει την αύξηση, την αρμονία, τη φρεσκάδα, και τη γονιμότητα. Έχει μια ισχυρή συναισθηματική σχέση με την ασφάλεια. Το σκούρο πράσινο συνήθως συνδέεται με τα χρήματα.
Έχει μεγάλη θεραπευτική δύναμη, προτείνει τη σταθερότητα και την αντοχή. Είναι το πιο χαλαρωτικό χρώμα για το ανθρώπινο μάτι και μπορεί να βελτιώσει την όραση. Στην οικοσημολογία, δείχνει την αύξηση και την ελπίδα. Σε αντίθεση με το κόκκινο είναι το χρώμα της ελεύθερης μετάβασης στην οδική σήμανση.
Το πράσινο συνήθως χρησιμοποιείται στη διαφήμιση των φαρμάκων, των ιατρικών και των οικολογικών προϊόντων.
Το σκούρο πράσινο συνδέεται συνήθως με τα χρήματα, τον οικονομικούς κόσμο, τις τραπεζικές εργασίες.
Το Aqua συνδέεται με τη συναισθηματικές θεραπεία και την προστασία.
Η πράσινη ελιά είναι το παραδοσιακό χρώμα της ειρήνης.

Μπλέ
Το μπλε είναι το χρώμα του ουρανού και της θάλασσας. Συνδέεται συχνά με το βάθος και τη σταθερότητα. Συμβολίζει την εμπιστοσύνη, την πίστη, τη φρόνηση, την αξιοπιστία, τη νοημοσύνη, την πίστη και την αλήθεια. Θεωρείται ευεργετικό στο μυαλό και το σώμα. Επιβραδύνει τον ανθρώπινο μεταβολισμό και συνδέεται έντονα με την ηρεμία και τη χαλάρωση. Στην οικοσημολογία, το μπλε χρησιμοποιείται για να συμβολίσει την ευσέβεια και την ειλικρίνεια.
Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το μπλε για να προωθήσετε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες σχετικά με την καθαριότητα (φίλτρα καθαρισμού ύδατος, καθαριστικά, κλπ), τον αέρα και τον ουρανό (αερογραμμές, αερολιμένες, κλιματιστικά μηχανήματα), το νερό και τη θάλασσα (ταξίδια θάλασσας, μεταλλικό νερό). Σε αντιδιαστολή με τα συναισθηματικά θερμά χρώματα όπως κόκκινο, πορτοκαλί και κίτρινο, το μπλε συνδέεται με τη συνείδηση και τη διάνοια. Η χρήση του μπλε προτείνετε για προώθηση των προϊόντων υψηλής τεχνολογίας.
Το μπλε γίνεται αποδεκτό ιδιαίτερα μεταξύ των αντρών. Το σκούρο μπλε συνδέεται με το βάθος, την πείρα, και τη σταθερότητα.
Αποφύγετε το μπλε κατά το διαφήμιση των τροφίμων και το μαγείρεμα, επειδή καταστέλλει την όρεξη. Όταν χρησιμοποιείται μαζί με τα θερμά χρώματα όπως κίτρινο ή κόκκινο, το μπλε μπορεί να δημιουργήσει έντονη αντίθεση.

Μωβ
Το μωβ συνδυάζει τη σταθερότητα του μπλε και την ενέργεια του κόκκινου. Συμβολίζει τη δύναμη, την αριστοκρατία, την πολυτέλεια, και τη φιλοδοξία. Αντιπροσωπεύει τον πλούτο και την εκκεντρικότητα. Συνδέεται με το δικαίωμα, τη φρόνηση, αξιοπρέπεια, ανεξαρτησία, δημιουργικότητα, μυστήριο και τη μαγεία.
Ανοικτό μωβ είναι μια καλή επιλογή για ένα σχέδιο που αφορά γυναίκες. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το ανοιχτό μωβ κατά τον προαγωγή των προϊόντων των παιδιών. Επίσης προκαλεί τα ρομαντικά και νοσταλγικά συναισθήματα.
Το σκοτεινό μωβ θεωρείται ότι προκαλεί κατάθλιψη και λυπημένα συναισθήματα. Μπορεί να προκαλέσει και απογοήτευση.

Λευκό
Το λευκό συνδέεται με το φως, την καλοσύνη, την αθωότητα, την αγνότητα, και την παρθενία. Θεωρείται το χρώμα της τελειότητας. Οι άγγελοι περιγράφονται συνήθως με άσπρα ενδύματα.
Το χρώμα αυτό σημαίνει ασφάλεια και έχει συνήθως μια θετική υποδήλωση. Στην οικοσημολογία, το λευκό απεικονίζει την πίστη και την αγνότητα.
Στη διαφήμιση, το λευκό συνδέεται με την ψυχραιμία και την καθαριότητα επειδή είναι το χρώμα του χιονιού. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το λευκό για να προτείνετε την απλότητα στα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας. Το λευκό είναι ένα κατάλληλο χρώμα για τις φιλανθρωπικές οργανώσεις. Το λευκό συνδέεται με τα νοσοκομεία, τους γιατρούς έτσι μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το λευκό για να προτείνετε την ασφάλεια κατά το προαγωγή των ιατρικών προϊόντων και υπηρεσιών. Το λευκό συνδέεται συχνά με το χαμηλό βάρος, τα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά τρόφιμα, και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Μαύρο
Το μαύρο συνδέεται με τη δύναμη, την κομψότητα, την τυπικότητα, το θάνατο, το κακό, και το μυστήριο.
Είναι ένα μυστήριο χρώμα που συνδέεται με το φόβο και το άγνωστο. Έχει συνήθως μια αρνητική υποδήλωση (μαύρη λίστα, μαύρο χιούμορ, "μαύρος θάνατος"). Δείχνει τη δύναμη και την αρχή, θεωρείται πολύ επίσημο, κομψό και προσδίδει γόητρο (μαύρος δεσμός, μαύρη Mercedes). Στην οικοσημολογία, είναι το σύμβολο της θλίψης.
Δίνει το συναίσθημα της προοπτικής και του βάθους, αλλά ένα μαύρο υπόβαθρο μικραίνει την αναγνωσιμότητα. Ένα μαύρο κοστούμι ή ένα φόρεμα μπορεί να σας κάνει λεπτότερο. Στο σχέδιο, στη τέχνη ή στην φωτογραφία μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα μαύρο ή γκρίζο υπόβαθρο για να κάνετε τα άλλα χρώματα να ξεχωρίσουν. Συνδυασμένο με κόκκινο ή πορτοκαλί δίνει ένα πολύ επιθετικό χρώμα σχεδίου.

Σχετικά άρθρα

Η ψυχολογία του χρώματος στη σχεδίαση λογοτύπων

Λευκό. Αν το φως ήταν χρώμα

Μαύρο. Το χρώμα του μυστηρίου και της κομψότητας

Κόκκινο. Το πιο θερμό χρώμα

Κίτρινο. Το χρώμα της ευτυχίας

Μπλε. Το χρώμα του ουρανού και της θάλασσας

Πορτοκαλί. Το χρώμα της ενέργειας

Μωβ. Το χρώμα του μυστηρίου

Πράσινο. Το χρώμα της φύσης

Πηγές