Η σωστή χρήση του τελικού "ν"

Σε μερικές λέξεις, όπως βλέπουμε στα παρακάτω παραδείγματα, άλλοτε φυλάγεται το τελικό τους ν και άλλοτε χάνεται. Οι λέξεις αυτές είναι το άρθρο τον, την, το αριθμητικό και αόριστο άρθρο έναν, η προσωπική αντωνυμία του τρίτου προσώπου αυτήν, την και τα άκλιτα δεν, μην.

τη χωρά 
δε φοβούμαι 

μη βιάζεσαι

τον άνθρωπο

το θρόνο 

τον καιρό

το δάσκαλο

την πόλη 

δεν έχω 

μην τρως

1. Φυλάγουν το τελικό ν, όταν η ακόλουθη λέξη αρχίζει από φωνήεν ή από σύμφωνο στιγμιαίο (κ, π, τ, μπ, ντ, γκ, τσ, τζ) ή διπλό (ξ, ψ)

τον αέρα 

έναν καιρό 

είδα έναν ξένο

μην ακούτε 

δεν μπορώ 

τον τόπο

δεν είδα 

μην περάσεις 

την ντροπή

την πρόφτασα 

αυτήν ήθελα

2. Χάνουν το τελικό ν, όταν η ακόλουθη λέξη αρχίζει από σύμφωνο εξακολουθητικό (γ, β, δ, χ, φ, θ, μ, ν, λ, ρ, σ, ζ):

το γέρο 

τη βρύση 

δε γράψω 

μη δέχεσαι

τη χαρά 

το φόβο 

τη φοβήθηκα 

ένα λαό

τη μητέρα 

τη νίκη 

μη ρωτάς 

μη σταματάς

τη ζωγραφίζει 

 αυτή θέλω

3. Το τελικό ν φυλάγεται πάντοτε στο άρθρο των, στην προσωπική αντωνυμία του τρίτου προσώπου αυτόν, τον, καθώς και στο τροπικό επίρρημα σαν.

των φίλων μου 

των συμμαθητών μου 

αυτόν θέλω

τον βλέπω

φώναξε τον

σαν θάλασσα

σαν βαρύ είναι

Πηγή

Νεοελληνική Γραμματική, Μ. Τριανταφυλλίδη