Πελατολόγιο

την

Αγγελική Μιχαλοπούλου Καρρά
Graphic Designer

Φθινόπωρο! είναι πάντα η καταλληλότερη εποχή για αλλαγές, για μεγάλα σχέδια και για αναζήτηση νέων διαδρομών, προσωπικών και επαγγελματικών. Για έναν γραφίστα είναι η εποχή που πρέπει να ανασυντάξει τις δυνάμεις του, να ανανεώσει και να επεκτείνει το πελατολόγιο του.
Κάθε χρόνο αυτές τις μέρες επιστρέφοντας από τις καλοκαιρινές διακοπές η λέξη “πελάτης” γυροφέρνει στο μυαλό κάθε επαγγελματία του χώρου. Είναι άλλωστε η βασική παράμετρος της δουλειάς του, η αρχή και το τέλος. Ο πελάτης είναι αυτός που θα αναθέσει την εργασία, αυτός που θα θέσει τους στόχους, αυτός που θα ενημερώσει και θα οριοθετήσει τις προδιαγραφές και τελικά αυτός που θα πληρώσει για την τελική υλοποίηση.
Αν ρωτήσουμε τους περισσότερους ανθρώπους γύρω μας, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα μας απαντήσουν πως «ο πελάτης έχει πάντα δίκιο». Ρωτήστε ας πούμε έναν γιατρό. Ποιος έχει το δίκιο με το μέρος του; Αυτός που θα διαγνώσει οξεία σκωληκοειδίτιδα και θα συστήσει στον ασθενή του άμεση χειρουργική επέμβαση [;] ή ο ασθενής που θα διερωτηθεί έστω και μεγαλόφωνα “Γιατρέ, δεν γίνεται να πάρω καμία ασπιρίνη για να την γλιτώσω, ε! να μην μπαίνουμε και σε έξοδα τώρα”. Ας ρωτήσουμε έναν πιλότο. “Γίνεται να πετάξουμε λίγο χαμηλότερα γιατί έχω πρόβλημα με τα αφτιά μου; Εξάλλου δώσαμε κι ένα σωρό λεφτά για το εισιτήριο”. Θα μπορούσαμε επίσης να ρωτήσουμε και έναν αρχιτέκτονα μιας πολυκατοικίας. “Μπορώ να ρίξω την κεντρική κολόνα της οικοδομής; Ξέρεις η γυναίκα μου δυσκολεύεται να παρκάρει το καινούργιο της τζιπ. Όσο για το κόστος άσ’ το επάνω μου”. Κάθε χρόνο που καλούμαστε να υποβάλουμε την φορολογική μας δήλωση δεν θα ήταν άσχημη ιδέα να ρωτήσουμε τον λογιστή μας... “Γίνεται να μην δηλώσω το εξοχικό στον Πρωταρά, τα ενοίκια που παίρνω από την πολυκατοικία στην Πάφο και να μην πληρώσω τις δόσεις του δανείου μου στην τράπεζα; Βρες έναν τρόπο να τα γλιτώσω, τόσα λεφτά σου δίνω”. Φυσικά και γίνεται! Το πολύ πολύ να πας φυλακή, ή αν το εφαρμόσουν πολλοί να χρεοκοπήσει η χώρα. Ίσως σε κάποιους να φανεί λίγο υπερβολικό αλλά αυτή, κατά αντιστοιχία, είναι η καθημερινότητα ενός graphic designer και η αλληλεπίδρασή του με το “ευγενές”, και εσχάτως υπό εξαφάνιση είδος που λέγεται “καλός πελάτης”.


Μικρές γραφ-ιστορίες καθημερινής τρέλας, από αυτές που σημειώνεις στο ημερολόγιο σου για να τις θυμάσαι μετά από καιρό και να σου φτιάχνει η διάθεση. Μετά από πολύ καιρό όμως, γιατί την ώρα που το ζεις είναι αλλιώς, είπαμε, «ο πελάτης έχει πάντα δίκιο».

“Ξέρετε έχω ένα κατάστημα με ενδύματα και θα ήθελα ένα λογότυπο για την πινακίδα μου, να σαν αυτό της Coca-Cola που μου αρέσει πολύ”. Το είδαμε και αυτό οδηγώντας σε κεντρικό δρόμο της Λεμεσού και μόλις την τελευταία στιγμή γλιτώσαμε την επίσκεψη στον “ισιωτή” αυτοκινήτων.

Τελικά είναι όμορφη εποχή το Φθινόπωρο, συνυφασμένο με τις αναμνήσεις των παιδικών μας χρόνων. Κάθε Σεπτέμβρη επιστρέφοντας στο σχολείο, θυμάμαι ακόμα τη δασκάλα, στις πρώτες τάξεις του δημοτικού, να μας μιλάει για τα πρωτοβρόχια. Κάπως έτσι είναι και οι καλοί πελάτες, σαν τα πρωτοβρόχια. Άκουσες γι’ αυτούς όταν σπούδασες, είναι από τα βασικά θέματα συζήτησης με τους συναδέλφους σου και ευγνωμονείς όταν τους συναντήσεις.



Κάθε σχεδιαστής οπτικής επικοινωνίας, ειδικότερα κατά τα πρώτα βήματα της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας, έχει προβληματιστεί γύρω από το θέμα της δημιουργίας ενός ικανοποιητικού πελατολογίου. Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι χωρίς πελάτες δεν θα υπήρχε graphic design και ειδικά χωρίς απαιτητικούς πελάτες, όπως συμβαίνει άλλωστε και με κάθε επαγγελματική δραστηριότητα, δεν θα υπήρχε και graphic design υψηλού επιπέδου.

Βέβαια από την άλλη πλευρά, πολλές φορές δημιουργούνται εσφαλμένες εντυπώσεις και παρανοήσεις. Ένας γραφίστας, ως επαγγελματίας, δεν είναι υποχρεωμένος να δουλεύει δωρεάν. Αυτή η λανθασμένη προσέγγιση έχει ως αποτέλεσμα την πληθώρα των κάθε είδους “διαγωνισμών” που συνήθως διενεργούν, ελαφρά την καρδία, διάφοροι οργανισμοί ή ακόμα και εταιρίες με απώτερο στόχο να αποκομίσουν ένα λογότυπο ή μια εταιρική ταυτότητα έναντι πινακίου φακής. Μπορεί ένας πελάτης να θεωρεί ότι με αυτόν τον τρόπο εξοικονομεί χρήματα αλλά στην ουσία απλά χάνει τον χρόνο του και μακροπρόθεσμα και τα χρήματα του. Τέτοιου είδους διαγωνισμοί, στις πλείστες των περιπτώσεων, προσελκύουν ερασιτέχνες σχεδιαστές ή ακόμα και επαγγελματίες που δεν λαμβάνουν στα σοβαρά την δουλειά τους. Τα αποτελέσματα, κατά κανόνα, είναι χαμηλότερα των προσδοκιών και δεν είναι σπάνιο φαινόμενο τέτοιου είδους διαγωνισμοί να κρίνονται άγονοι από τους ίδιους τους εμπνευστές τους. Ένας ολοκληρωμένος επαγγελματίας δεν σχεδιάζει απλά βάση του προσωπικού του γούστου. Ο γραφίστας θα πρέπει να διεξάγει έρευνα γύρω από το κοινό που στοχεύει ο πελάτης του [target group] και παράλληλα να μελετήσει την αγορά και τον ανταγωνισμό. Είναι επίσης αναγκαίο να έχει πλήρη γνώση του προφίλ και των στόχων της εταιρίας σε σχέση με το έργο που καλείται να αναλάβει. Όλα αυτά απαιτούν κατανάλωση χρόνου και ενέργειας και όπως για κάθε πελάτη ο χρόνος είναι χρήμα, το ίδιο ισχύει και για τον σχεδιαστή οπτικής επικοινωνίας.
Βασική προϋπόθεση για να είναι γόνιμη η συνεργασία των δυο μελών, πελάτη και γραφίστα, είναι η ουσιαστική και ενεργή μεταξύ τους αλληλεπίδραση. Ο πελάτης θα πρέπει να επικεντρώνει την προσοχή του στο μήνυμα που στοχεύει να περάσει και στο κοινό που τον ενδιαφέρει και όχι στις τεχνικές και αισθητικές δομές του σχεδιασμού. Τα παραπάνω είναι το πεδίο δράσης και εξειδίκευσης του σχεδιαστή. Οι επαγγελματικές και τεχνικές δεξιότητες, η υψηλή αισθητική, η σχολαστική προσοχή στη λεπτομέρεια, η δημιουργική σκέψη και η επίτευξη της βέλτιστης λύσης σε ένα πρόβλημα επικοινωνίας ή διαφήμισης είναι μερικές μόνο από τις υπηρεσίες για τις οποίες πληρώνετε ένας graphic designer. Ο κίνδυνος να υποβιβαστεί ή ακόμα και να χαθεί η βασική ιδέα και το μήνυμα που θέλει να επικοινωνήσει ένας πελάτης είναι ορατός στις περιπτώσεις που δεν δίνονται στον σχεδιαστή οι απαραίτητες ελευθερίες για δημιουργία και αυτός παραγκωνίζεται σε ρόλο παθητικού εκτελεστή. Ο κόσμος του design συνεχώς αλλάζει, πειραματίζεται με καινούργιες δομές και τάσεις, ακολουθεί νέους δρόμους. Είναι καθήκον του σχεδιαστή να παρακολουθεί τις εξελίξεις με στόχο την αποφυγή είτε τετριμμένων και στερεότυπων ιδεών είτε την επανάληψη παρωχημένων σχεδιαστικών λύσεων. Είναι κατά συνέπεια ευθύνη του σχεδιαστή να εξηγεί και να εκπαιδεύει τρόπον τινά τους πελάτες του σε σχέση με την σημασία και την σημαντικότητα των σχεδιαστικών επιλογών. Αυτή η αμφίδρομη αλληλεπίδραση είναι πολλές φορές επίπονη και για τις δυο πλευρές, αλλά η αναγκαιότητα της κρινόμενη μακροπρόθεσμα, είναι υψηλή.

Το ζητούμενο θα μπορούσε κάποιος να πει ότι είναι η καλλιέργεια κοινής αντίληψης μεταξύ πελάτη και σχεδιαστή. Η λύση όμως αυτού του προβλήματος δεν είναι τόσο απλή όσο η διατύπωση του. Σύμφωνα με τον Άγγλο συγγραφέα Aldous Huxley δεν υπάρχουν δυο άνθρωποι που να βλέπουν ακριβώς το ίδιο πράγμα. Στο βιβλίο του “The Art of Seeing” προσδιόρισε την κατάσταση αυτή ως την “πνευματική πλευρά του να βλέπεις” [the mental side of seeing]. Η οπτική αντίληψη δεν είναι απλά θέμα αισθητικής και δεν άπτεται αποκλειστικά στην λειτουργία της όρασης. Έχει να κάνει με την γνώση, την εμπειρία, τα ενδιαφέροντα και συνδέεται άμεσα με την επεξεργασία των οπτικών ερεθισμάτων από τον εγκέφαλο του ανθρώπου. Η διαφορετική οπτική γωνία αποτελεί σημείο τριβής μεταξύ σχεδιαστών και πελατών, αλλά είναι ταυτόχρονα αυτή η διαφορετικότητα που μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για μία παραγωγική συνεργασία.


Σχετικά άρθρα

Σχόλια

Δημοσίευση σχολίου