To Σάββατο το απόγευμα κάναμε μια διαφορετική βόλτα, μια βόλτα γνωριμίας με την παραδοσιακή τέχνη της βιβλιοδεσίας. Γνωρίσαμε τους τεχνίτες και είδαμε τις διαφορετικές τεχνοτροπίες, τα μηχανήματα, τα εργαλεία και τα υλικά.
Μας υποδέχθηκαν και μας εξήγησαν, με μεγάλη προθυμία, όλα τα στάδια, από την κατασκευή χαρτιού, το δέσιμο των σελίδων μέχρι και τη διακόσμηση του εξωφύλλου. Μας μίλησαν για τη μεγάλη ιστορία του επαγγέλματος και μας έδειξαν, εκτός από την τεχνική, την καλλιτεχνική και δημιουργική όψη του.
Η BookLab8 είναι μια ομάδα που δημιουργήθηκε από την πρωτοβουλία οκτώ καλλιτεχνών βιβλιοδετών. Αντικείμενό τους είναι η χειροποίητη βιβλιοδεσία, σε μία ευρεία γκάμα από την κλασσική έως τη μοντέρνα. Οκτώ τεχνίτες με διαφορετικές τάσεις αλλά κοινό γνώμονα την ποιοτική δουλειά, το σεβασμό στην ιστορία, το συσχετισμό του εξωφύλλου με το περιεχόμενο, αποφασίζουν να συνεργαστούν.
Το κάθε βιβλιοδετείο παρουσίασε ένα διαφορετικό θέμα:
- Διδότου 55, Ευαγγελίδης Γιάννης: Ράψιμο, επεξεργασία ράχης και σώματος, κατασκευή εξωφύλλου
- Ζωοδ. Πηγής 31, Μιχελάκη Θάλεια, Τσίτουρα-Παρλαβάντζα Λίλη: Διακόσμηση χαρτιών – μαρμαρόκολλές
- Τζαβέλλα 3, Βουγιούκας Λάκης: Ράψιμο, επεξεργασία ράχης και σώματος, κατασκευή εξωφύλλου
- Τζαβέλλα 24, Μπαλογιάννης Γιώργος, Βαδαλούκα Ορσαλία: Χρύσωμα
- Καλλιδρομίου 81-83, Βλάχου Βασιλική, Μπίζα Ευαγγελία: Συντήρηση, κατασκευή χειροποίητου χαρτιού
Στη συνέχεια θα δείτε μερικές μόνο εικόνες και σχόλια από κάθε εργαστήριο που επισκεφθήκαμε. Αυτές είναι ένα πολύ μικρό δείγμα από τη γνώση αλλά και την υπέροχη αίσθηση που μας άφησε αυτή η βόλτα. Ευχαριστούμε όλους τους τεχνίτες που μας έδειξαν τη δημιουργική πλευρά της βιβλιοδεσίας.
Ράψιμο, επεξεργασία ράχης και σώματος,
κατασκευή εξωφύλλου(Διδότου 55, Ευαγγελίδης Γιάννης)
 |
| Το σώμα του βιβλίου τοποθετείται
σε μια πρέσα και με ένα πριόνι δημιουργούνται οι εγκοπές που θα χρησιμοποιηθούν
στην συραφή. |
 |
| Τα τυπογραφικά του βιβλίου
τοποθετούνται ένα-ένα στο εργαλείο ραψίματος, το τεζάκι για να
γίνει η συρραφή. Η εργασία του ραψίματος ξεκινά από το τελευταίο τυπογραφικό. |
 |
| Πάνω στην πλάκα ένα έτοιμο δεμένο βιβλίο με τους σπάγκους από το τεζάκι να περισσεύουν. |
Διακόσμηση χαρτιών – μαρμαρόκολλές
(Ζωοδ. Πηγής 31, Μιχελάκη Θάλεια, Τσίτουρα-Παρλαβάντζα Λίλη)
 |
| Υλικά, χαρτιά, χρώματα και δύο ζεστά χαμόγελα μας υποδέχθηκαν, για να μας εξηγήσουν την πολύ παλιά τεχνική της μαρμαρόκολλας στην διακόσμηση των εξώφυλλων και των εσώφυλλων των βιβλίων. |
Η πρώτη τεχνική μαρμαρόκολλας με σκόνες αγιογραφίας και νερό. Απλώνονται τα χρώματα στο χαρτί και στη συνέχεια χαράσσονται με διάφορα εργαλεία μέχρι να βγει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
 |
| Η δεύτερη τεχνική με χρώματα μαρμαρόκολλας που επιπλέουν σε μια βάση από νερό και μια ειδική κόλλα. Με διάφορα εργαλεία στην επιφάνεια του νερού δημιουργούνται σχέδια. |
 |
| Στην έγχρωμη επιφάνεια του νερού τοποθετείται η σελίδα του χαρτιού. Όταν η σελίδα τραβηχθεί με προσοχή, έχουν δημιουργηθεί υπέροχα σχέδια πάνω στην μία όψη της. Δείτε τις δύο εικόνες στη συνέχεια. |
Ράψιμο, επεξεργασία ράχης και σώματος,
κατασκευή εξωφύλλου
(Τζαβέλλα 3, Βουγιούκας Λάκης)
 |
| Ο όρος ψαροκόλλημα καθιερώθηκε
επειδή παλαιότερα οι βιβλιοδέτες χρησιμοποιούσαν ψαρόκολλα για την εργασία
αυτή. Σήμερα, η κόλληση της ράχης γίνεται με λευκή χημική κόλλα. Η κόλλα σταθεροποιεί το
ράψιμο, ευθυγραμμίζει τις πλευρές του βιβλίου. |
 |
| Με το σφυρί ο βιβλιοδέτης δίνει την καμπυλότητα της ράχης, την τρίβει για την ευθυγράμμιση των τυπογραφικών και την εξομαλύνει από τα εξογκώμάτα που δημιουργήθηκαν από τις κλωστές και τους σπάγκους. |
 |
| Η τέλα είναι ένα είδος γάζας
κολλαρισμένης, με αραιή ύφανση. Κόβεται σε μήκος μεγαλύτερο από της ράχης και
φάρδος αρκετό για να τη σκεπάσει και να καλύψει και τους σπάγκους που
προεξέχουν. καθώς και μέρος του
μπροστινού και πίσω τμήματος του σώματος του βιβλίου. |
 |
| Ο σκελετός του εξώφυλλου
αποτελείται από ένα κομμάτι χαρτιού κραφτ και ένα δεύτερο κομμάτι
ειδικού χαρτιού, το οποίο συνδέει τα χαρτόνια του εξωφύλλου. |
 |
| Για το ντύσιμο του εξωφύλλου, χρησιμοποιούνται διάφορες τεχνικές ανάλογα με τα υλικά που επιλεγούν. Για το κάλυμμα χρησιμοποιείται επένδυση από ύφασμα (Πανόδετο), χαρτί, δέρμα (Δερματόδετο) ή το συνδυασμό τους. |
Η εσωτερική όψη ενός εξωφύλλου
Χειροκίνητη μηχανή πρέσα η οποία χρησιμοποιείται για να αποτυπωθεί το διακοσμητικό θέμα ενός κλισέ, με τη βοήθεια ειδικών φύλλων χρυσού, στο εξώφυλλο ενός βιβλίου.
 |
| Στο τελικό στάδιο το βιβλίο τοποθετείτε στην πρέσα, ώστε να επιτευχθεί
το κόλλημα του καλύμματος χωρίς ζάρες |
Χρύσωμα
(Τζαβέλλα 24, Μπαλογιάννης Γιώργος, Βαδαλούκα Ορσαλία)
 |
| Εργαλεία για το χρύσωμα. Το κάθε ένα είναι ένα διαφορετικό διακοσμητικό θέμα |
 |
| Εργαλεία, κλισέ, τυπογραφικά στοιχεία και Foil σε διαφορά χρώματα που πλέον έχει αντικαταστήσει το χρυσό στα εξώφυλλα των βιβλίων. |
 |
| Για να φτιαχτεί ο τίτλος του βιβλίου, τα τυπογραφικά στοιχεία στοιχειοθετούνται σε ένα ειδικό εργαλείο, με τέτοιο τρόπο ώστε να διαβάζονται ανάποδα. |
 |
| Το ειδικό εργαλείο με τα τυπογραφικά στοιχεία θερμαίνονται. |
 |
| Αφού θερμανθεί το ειδικό εργαλείο πατιέται πάνω στο εξώφυλλο με ή χωρίς τη χρήση του χρυσού χρώματος. |
 |
| Με τον ίδιο τρόπο χρησιμοποιούνται και τα υπόλοιπα εργαλεία για να φτιαχτεί το δημιουργικό κομμάτι του εξωφύλλου. |
 |
| Μερικά δείγματα και των δικών μας προσπαθειών. |
Συντήρηση, κατασκευή χειροποίητου χαρτιού
(Καλλιδρομίου 81-83, Βλάχου Βασιλική, Μπίζα Ευαγγελία)
 |
| Η πρώτη ύλη του χαρτιού (στο μεταλλικό μπολ) γίνεται πολτός με τη χρήση ενός απλού μπλέντερ. |
 |
| Ο πολτός ανακατεύεται με συγκεκριμένες αναλογίες σε μια λεκάνη με νερό και στη συνέχεια ανασύρεται με μια ειδικά διαμορφωμένη σήτα. |
 |
| Ο πολτός κάθεται μόνο στο σημείο της σήτας από όπου μπορεί να περνάει το νερό. |
 |
| Το περιεχόμενο της σήτας το τοποθετούμαι σε ειδικά απορροφητικά χαρτιά και τα πιέζουμε με το ειδικό ρολό. |
 |
| Χειροποίητα χαρτιά σε διάφορα πάχη, μεγέθη και χρώματα. |
 |
| Ένα ολόκληρο βιβλίο φτιαγμένο από χειροποίητο χαρτί. |
 |
| Φωτεινή τράπεζα με τα υλικά συντήρησης χαρτιού. |
 |
| Εικόνες από τη διαδικασία συντήρησης μιας σελίδας παλιού χαρτιού. |
Σχετικά άρθρα
