Ποιο είναι τo μαύρο το «καλό»;



Το μαύρο είναι ένα από τα αγαπημένα χρώματα των σχεδιαστών. Όσο αφορά την τυπογραφία ανήκει στα αφαιρετικά χρώματα και μπορεί να δημιουργηθεί από την πρόσμιξη των υπολοίπων χρωμάτων τετραχρωμίας, αλλά μπορεί να υπάρχει και ως προσθετικό χρώμα μετά από την τέλεια απουσία φωτός. Ακριβώς επειδή το μαύρο περιέχει όλα τα υπόλοιπα χρώμα και παίζει με το φως, η χρήση του μπορεί να αποδειχθεί άκρως δημιουργική ή να αποβεί μοιραία. Ας δούμε λοιπόν, πως μπορούμε να διαχειριστούμε αυτό το τόσο μυστήριο χρώμα.

Γιατί «Κ» και όχι «Β»;
Όλοι οι σχεδιαστές γνωρίζουν ότι τα μελάνια που χρησιμοποιούνται στην τετράχρωμη εκτύπωση (CMYK) είναι το Cyan, το Magenta, το Yellow και το Μαύρο (Black). Γιατί όμως ενώ το μαύρο χρώμα ενώ ονομάζεται Black, στην τετραχρωμία συμβολίζεται με το γράμμα «Κ»; Η απάντηση προέρχεται από τη σειρά εκτύπωσης των χρωμάτων. Στη πράξη τα μελανία των εκτυπωτικών μηχανών offset έχουν διαφορετική σειρά από αυτή που ξέρουμε ως CMYK. Ξεκινούν την εκτύπωση με το Yellow, ακολουθεί το Magenta, συνεχίζει Cyan και τελευταίο έρχεται το Μαύρο το οποίο «κλειδώνει» όλα τα περιγράμματα των εικόνων, ορίζει τα κείμενα και ολοκληρώνει τους τόνους που έχουν ήδη δημιουργηθεί από την εκτύπωση των προηγούμενων χρωμάτων. Το γεγονός ότι «κλειδώνει» - ολοκληρώνει την εκτύπωση, του έδωσε το συμβολικό όνομα «ΚΕΥ» από το οποίο προήλθε το «Κ» της τετραχρωμίας.





Τα διαφορετικά μαύρα
Μπορεί μέχρι τώρα να μιλάμε για το Μαύρο χρώμα, αλλά στην πράξη δεν υπάρχει ένα μαύρο. Ανάλογα με το υλικό και την ποιότητα κάθε δουλειάς το μαύρο μπορεί να διαφέρει. Η διαφορά έγκειται τόσο στον προσδιορισμό του χρώματος όσο και στο αποτέλεσμα.

Μαύρο τετραχρωμίας
Ποσοστά: C0 M0 Y0 K100

Αυτή είναι η απλούστερη μορφή χρώματος που αποτελείται μόνο από το 100% του μαύρου της τετραχρωμίας και χωρίς την πρόσμιξη κανενός άλλου χρώματος. Χρησιμοποιείται κυρίως σε κείμενα περιοδικών, βιβλίων, εφημερίδων κ.λπ. και γενικά σε χαρτί όπου τα όρια του, έχουν οριστεί σε πολύ χαμηλή ανοχή χρώματος.






Το μαύρο των σχεδιαστών
Ποσοστά: C70 M50 Y30 K100

Αυτό το μαύρο συνήθως χρησιμοποιείται από τους περισσότερους σχεδιαστές σε οποιαδήποτε εφαρμογή. Είναι έντονο και πυκνό και αναδεικνύει τόσο το φόντο όσο και τα στοιχεία πάνω σε αυτό. Βέβαια η απόδοση του εξαρτάται και από την ποιότητα και αντοχή του αντίστοιχου χαρτιού. 




Rich Black
Ποσοστά: C40 M30 Y30 K100

Αυτά τα ποσοστά δημιουργούν το γνωστό Rich Black. Ένα πυκνό μαύρο χρώμα που συνήθως είναι και αυτό ανάμεσα στις επιλογές των σχεδιαστών. Ίσως υπάρχουν και άλλοι συνδυασμοί χρωμάτων που να ονομάζονται Rich Black αλλά αυτός που προτείνεται εδώ είναι ο αντιπροσωπευτικότερος.




Registration Black
Ποσοστά: C100 M100 Y100 K100

Αυτός είναι ο συνδυασμός της τετραχρωμίας που τα ποσοστά των χρωμάτων cyan, magenta, yellow, black έχουν τις μέγιστες τιμές τους. Το συγκεκριμένο μαύρο χρησιμοποιείται συνήθως για τη δημιουργία των σημείων σύμπτωσης και άλλων στοιχείων σε ένα τυπογραφικό. Επιπλέον, υπάρχει ως αυτόνομη επιλογή σε όλα τα menu επιλογής χρωμάτων σε όλες τις εφαρμογές. Τα αποτελέσματα της επιλογής αυτής δεν εμφανίζονται μόνο στα films τετραχρωμίας άλλα και στα films των πιθανών Pantone χρωμάτων (πέμπτο, έκτο χρώμα κ.λπ.).





Το μαύρο σε διαφορετικές αποχρώσεις
Ποσοστά:
Cool Black: C30 M0 Y0 K100
Golden Black: C0 M0 Y30 K100
Warm Black: C0 M30 Y0 K100

Τα ποσοστά αυτά δημιουργούν ένα μαύρο το οποίο κυμαίνεται ανάμεσα στις θερμές και ψυχρές αποχρώσεις. Ο τρόπος πρόσμιξης είναι ότι μαζί με το μαύρο προστίθεται ένα ακόμα χρώμα από τα υπόλοιπα της τετραχρωμίας. Το επιπλέον αυτό ποσοστό χρώματος μπορεί να πάρει τιμές από 20% έως 80% ανάλογα με το επιθυμητό αποτέλεσμα. Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα ποσοστά αυτά γιατί από το 30% και πάνω δημιουργούν συγκεκριμένο χρώμα, ξεφεύγοντας από τα όρια του μαύρου. Τέτοιου τύπου μαύρα χρησιμοποιούνται συνήθως για φόντο, ώστε η επιλεγμένη απόχρωση να βρίσκεται σε πλήρη αρμονία με το σύνολο της δουλειάς. 




Pantone®
Ονομασίες: Pantone® Process Black και Pantone® Black

Πρόκειται για δύο διαφορετικά μαύρα χρώματα που υπάρχουν στις όλες τις παλέτες της Pantone® C (coated), U, (Uncoated) και M (Matt). Το Pantone® Process Black μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πέμπτο χρώμα σε δουλειά και μπορεί να υποστηρίξει την άριστη απόδοση του κειμένου. Το Pantone® Black μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε business cards, επιστολόχαρτα ή σε duotone εικόνες. Πολλές φορές το Pantone® Black χρησιμοποιείται για διπλή επίστρωση χρώματος ώστε να είναι δυνατή η απόδοση ενός Super Rich Black. 





Το μαύρο στο Photoshop
Ποσοστά: C86 M85 Y79 K100

Στην παλέτα χρωμάτων (Swatches) του Photoshop συνήθως προτείνεται ένα μαύρο με συγκεκριμένα ποσοστά. Τα ποσοστά αυτά μπορεί να διαφέρουν μεταξύ τους ανάλογα με το προφίλ των εγγράφων και τον αριθμό της έκδοσης. Κάποιες εκδόσεις παράγουν το μαύρο γύρω στο (90%). Τα ποσοστά αυτά είναι το εξ ορισμού PhotoShop ® Black. 



Μαύρο RGB
Ποσοστά: R0 G0 B0

Το μαύρο αυτό ανήκει στην ομάδα των προσθετικών χρωμάτων, που αφορά στα χρώματα που δημιουργούνται από δέσμες φωτός. Στην περίπτωση αυτή το μαύρο RGB δημιουργείται από την απουσία φωτός, γι αυτό και τα ποσοστά του είναι όλα μηδενικά. Συνήθως αφορά εφαρμογές που προβάλλονται σε οθόνες, στο internet ή σε κάποιο PDF αρχείο. Ορισμένες φορές το μαύρο αυτό εμφανίζεται και με ποσοστά R:5, G:5, B:5, αλλά η διαφορά αυτή δεν είναι πάντα ορατή από την στιγμή που οι ρυθμίσεις στις οθόνες των χρηστών είναι συνήθως διαφορετικές.




Αντί επιλόγου

Ποιο είναι, τελικά, το μαύρο το "καλό"; Στο ερώτημα αυτό ίσως να μην υπάρχει συγκεκριμένη απάντηση. Υπάρχουν όμως επιλογές που μπορεί να χρησιμοποιηθούν κατά περίπτωση. Στο άρθρο αυτό έγινε μια προσπάθεια να συγκεντρωθούν οι συνηθέστερες μορφές χρήσης του μαύρου χρώματος. Η ιστορία, όμως, δεν τελειώνει εδώ. Κάποιοι ίσως έχουν συναντήσει κάποια διαφορετική επιλογή, ανάλογα με το υλικό ή τον τυπογράφο. Γράψτε μου τη δική σας εκδοχή.


Σχετικά άρθρα

Σχετικοί σύνδεσμοι
The Professional Designer’s Guide to using Black



Σχόλια