To πλέγμα (Grid) - Μέρος 2. Ορισμένες βασικές αρχές

την

Κείμενο, επιμέλεια άρθρου:
Θοδωρής Μαστρογιάννης


Γραφίστας

 Στο άρθρο αυτό αναφέρετε σε ορισμένες βασικές αρχές καθώς και στους παράγοντες εκείνους που επηρεάζουν τη δημιουργία πλέγματος. Σχεδιάζοντας με βάση αυτές τις προδιαγραφές το οπτικό αποτέλεσμα θα αποκτήσει ένα ενδιαφέρον, δομημένο και αρμονικό ύφος. Επιπλέον, υπάρχει πάντα η δυνατότητα δημιουργίας ιδιαίτερων πλεγμάτων ανάλογα με την οριοθέτηση της σελίδας και το σύνολο των στοιχείων που πρέπει να προβληθούν.
 
 
Οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη δημιουργία πλέγματος
Η εφαρμογή του πλέγματος στην πράξη, επηρεάζεται άμεσα από ορισμένους πολύ σημαντικούς παράγοντες. Η αρμονική τους συνύπαρξη μπορεί να οδηγήσει το τελικό αποτέλεσμα στην επιτυχία. Αυτοί οι παράγοντες είναι:

Οριοθέτηση της σελίδας.
Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι οριοθέτησης σελίδας. Ο κάθετος (portrait) και ο οριζόντιος (landscape).  Η οριοθέτηση της σελίδας καθορίζεται από την αρχή και αποτελεί τη βάση για τις υπόλοιπες εργασίες. 

H κάθετh (portrait) και ο οριζόντιa (landscape) οριοθέτηση σελίδων
με το αντίστοιχο διαμορφωμένο πλέγμα


Ο αριθμός στηλών που αποτελούν το πλέγμα
Υπάρχουν δύο τύποι πλεγμάτων. Αυτός που διαθέτει ζυγό αριθμό στηλών και αυτός που διαθέτει μονό αριθμό στηλών. Η χρήση ενός πλέγματος με μονό ή ζυγό αριθμό στηλών εξαρτάται από το μέγεθος της σελίδας, το πλήθος και το μέγεθος των στοιχείων καθώς και το τελικό αισθητικό αποτέλεσμα που θέλει να αποδώσει ο σχεδιαστής. 

Πλέγμα δύο και τριών στηλών αντίστοιχα


Σχεδιασμός σε ανάπτυγμα δύο σελίδων (σαλόνι)
Τα βιβλία, τα περιοδικά και τα πολυσέλιδα διαφημιστικά έντυπα σχεδιάζονται σε ένα ανάπτυγμα δύο σελίδων (σαλόνι) ταυτόχρονα. Με αυτόν τον τρόπο οι αναλογίες και η ισορροπία μεταξύ των στοιχείων των δύο σελίδων υπολογίζονται ευκολότερα και με μεγαλύτερη ακρίβεια.

Σχεδιασμός πλέγματος σε ανάπτυγμα δύο σελίδων (σαλόνι) ταυτόχρονα



Δημιουργία πλέγματος μιας στήλης
Η πιο απλή μορφή πλέγματος είναι αυτό που ορίζει μια μονή στήλη ανά σελίδα. Τέτοιου είδους πλέγματα υιοθετούν συνήθως λογοτεχνικά βιβλία ή γενικότερα έντυπα με πολύ κείμενο και με ελάχιστες ή καθόλου εικόνες. Ο ωφέλιμος χώρος, που ορίζει το μονόστηλο πλέγμα περιβάλλεται από τα περιθώρια της σελίδας. Το σχήμα και το μέγεθος των οποίων καθορίζεται από την οριοθέτηση και το σχήμα της σελίδας. Δουλεύοντας σε ανάπτυγμα δύο σελίδων (σαλόνι) το πλέγμα μπορεί να διαμορφωθεί με τους παρακάτω τρόπους:

Αρμονικό. Στην περίπτωση αυτή τα περιθώρια καθώς και ο ωφέλιμος χώρος υπολογίζονται και διαμορφώνονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο σε όλες τις σελίδες.




Ασύμμετρο. Στην περίπτωση αυτή τα εσωτρικά και τα εξωτερικά περιθώριο δεν έχουν το ίδιο μέγεθος μεταξύ τους. Κατά το σχεδιασμό, σε ένα "σαλόνι", τα μεγέθη των περιθωρίων τοποθετούνται εναλλάξ στις αντίστοιχες σελίδες.   




 Δημιουργία πλέγματος με πολλές στήλες
Το πλέγμα πολλών στηλών χρησιμοποιείται κυρίως από περιοδικά, εφημερίδες και άλλα έντυπα, που εκτός από το κείμενο, διαθέτουν πολύπλοκη ιεραρχική δομή στην πληροφορία που διαχειρίζονται και ταυτόχρονα πρέπει να παρουσιάσουν πολλές εικόνες και άλλα γραφικά στοιχεία.  Ένα πλέγμα με πολλές στήλες καθορίζεται εκτός από το σχήμα και την οριοθέτηση της σελίδας, από το μέγεθος των περιθωρίων αλλά και την απόσταση μεταξύ των στηλών.
Στην πράξη, όσο περισσότερες στήλες έχει ένα πλέγμα τόσο πιο εύχρηστο μπορεί να γίνει. Με τη βοήθεια του πλέγματος μπορεί να οριοθετηθεί η ιεραρχία της πληροφορίας δημιουργώντας περιοχές, με οριζόντιες γραμμές, για ένα ορισμένο είδος κειμένου. Ένα κείμενο ή μια εικόνα μπορεί να τοποθετηθεί σε μια στήλη ή να επεκταθεί και σε περισσότερες. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να διατηρηθεί ο έλεγχος και η συμμετρία κατά τη διαμόρφωση των σελίδων, η ισορροπία των στοιχείων καθώς και η δημιουργία των ανάλογων κενών χώρων. 

Πλέγμα τριών και τεσσάρων στηλών αντίστοιχα


Το πλέγμα σελίδας και τα περιθώρια βιβλιοδεσίας
Είναι σημαντικό, κατά τη δημιουργία του πλέγματος, να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στον προσδιορισμό των περιθωρίων της σελίδας (margins) καθώς και στον υπολογισμό του αντίστοιχου περιθωρίου βιβλιοδεσίας (gutter).
Τα περιθώρια (margins) είναι το κενό τμήμα περιμετρικά της σελίδας στο οποίο δεν επεκτείνεται το κεντρικό περιεχόμενο της. Οι παράγοντες που καθορίζουν το μέγεθος των περιθωρίων είναι η τελική διάσταση της σελίδας, η οριοθέτησή της, το πλήθος των στοιχείων που περιέχει και το αισθητικό αποτέλεσμα που θέλει να επικοινωνήσει ο σχεδιαστής. Τα αρμονικά διαμορφωμένα περιθώρια δίνουν μια ανάλαφρη όψη στην σελίδα και αφήνουν το κυρίως θέμα να αναπνεύσει.  

Το περιθώριο βιβλιοδεσίας ένα επιπλέον τμήμα που προστίθεται μόνο στο εσωτερικό περιθώριο κάθε σελίδας και χρησιμοποιείται για το κόλλημα
και το ράψιμο μεταξύ τους.


Ένας ακόμα τύπος περιθωρίου που πρέπει να συμπεριλήφθη στη διαμόρφωση του πλέγματος είναι αυτό της βιβλιοδεσίας. Το μέγεθος του συγκεκριμένου χώρου εξαρτάται από το είδος της βιβλιοδεσίας που θα ακολουθηθεί. Σκοπός της ενέργειας αυτής είναι να αποφευχθεί η απώλεια του περιεχομένου των σελίδων μέσα στο ράψιμο της ράχης.  
Το τμήμα βιβλιοδεσίας (gutter), αφορά πολυσέλιδα έντυπα και βιβλία και είναι ένας κενός χώρος ανάμεσα σε δύο αντικριστές σελίδες. Πρόκειται για ένα επιπλέον τμήμα που προστίθεται μόνο στο εσωτερικό περιθώριο κάθε σελίδας και χρησιμοποιείται για το κόλλημα και το ράψιμο μεταξύ τους.
Ο υπολογισμός αυτός χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και θα επηρεάσει την αναγνωσιμότητα του εντύπου, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που η σελίδα περιέχει πολύ κείμενο, πίνακες, διαγράμματα κ.λπ. Έτσι, αν η βιβλιοδεσία έχει ράχη και ακολουθηθεί η «ραφτή – κολλητή» μέθοδο, τότε στο συνολικό εσωτερικό περιθώριο της σελίδας θα προστεθούν 0,6 cm επιπλέον. Από αυτό, το μισό δεν θα είναι καθόλου ορατό μετά το δέσιμο γιατί θα έχει τοποθετηθεί η κόλλα. 

Βιβλιοδεσία με ράχη «ραφτή – κολλητή» μέθοδο


Σε περίπτωση που η βιβλιοδεσία είναι σπιράλ, τότε το επιπλέον περιθώριο της βιβλιοδεσία θα είναι 1 cm. Ο χώρος αυτός θα χρησιμοποιηθεί για τις παραλληλόγραμμες τρύπες του σπιράλ.  Τέλος, αν η βιβλιοδεσία είναι καρφίτσα τότε το περιθώριο μπορεί να περιοριστεί σε μερικά (1 ή 2) επιπλέον χιλιοστά. Στην περίπτωση αυτή το μόνο πρόβλημα για το εικαστικό των σελίδων θα είναι το σημείο της καρφίτσας και η αντίστοιχη πίκμανση.   


Σχετικά άρθρα



Πηγές


Σχόλια

Δημοσίευση σχολίου